Circulair ontwerpen op Terschelling
Het begon allemaal toen Lotte Dijkstra ging afstuderen voor haar opleiding IPO aan de Hanzehogeschool in Groningen. Ze zocht een afstudeerplek en kwam een vacature tegen van het lectoraat Circular Plastics van NHL Stenden. Ze reageerde en kwam in contact met Marcel Crul, onderzoeker bij het lectoraat. Lotte: “Marcel is verantwoordelijk voor het onderzoeksproject Terschelling Plasticvrij. Samen met hem heb ik mijn afstudeeropdracht vormgegeven.”
Hergebruik van zwerfplastic
Het onderzoeksproject Terschelling Plasticvrij is een samenwerking tussen het lectoraat en verschillende partijen op Terschelling om te kijken naar manieren om het plasticgebruik op het eiland terug te dringen. Lotte: “Klopt. Daarin zag het lectoraat twee stromen. Enerzijds de plastics die gebruikt worden in de horeca en anderzijds het plastic dat dagelijks aanspoelt op het strand.”
Samen met Marcel maakte ze de keuze om iets te doen met het zwerfplastic dat aanspoelt op het strand. Lotte: “Het zwerfplastic is een wereldwijd probleem. Iedereen kent de beelden van stranden vol plastic en zeeleven dat letterlijk stikt van de plasticvervuiling in onze zeeën. Vanuit die gedachten werd het mijn opdracht om van de aangespoelde plastics iets nieuws te maken.”
Onderzoek naar beste materiaal
Eerste onderdeel van de afstudeeropdracht van Lotte was om te achterhalen welke plastics ze het beste kon gebruiken om een nieuw product mee te maken. Lotte: “Ik ben aan de slag gegaan met het doen van onderzoek naar de verschillende eigenschappen van de plastics die aanspoelen.” Na verschillende proeven in het mechanisch recycle-lab van NHL Stenden bleek al snel dat HDPE het beste uit de bus kwam. Lotte: “Het gaat dan om de hardere plastics. Denk aan aangespoelde kratjes.”
Samenwerking
Om haar product te maken werkte Lotte veel samen met de Jut Fabriek. Deze fabriek is gevestigd op Terschelling en maakt nieuwe producten van het plastic dat op het strand aanspoelt. Denk aan deurknopjes, onderzetters en bloempotjes. Lotte: “Bij de Jut Fabriek had ik alle apparatuur tot mijn beschikking om het plastic te bewerken. Uiteindelijk heb ik voor het maken van het product schoon gerecycled HDPE gebruikt. De kwaliteit van het aangespoelde HDPE bleek te slecht om mee te werken helaas.”
Een ontwerp dat tot de verbeelding spreekt
Omdat er met het product dat Lotte maakte bewustwording moest worden gecreëerd op het eiland om plasticafval te zien als grondstof voor nieuwe producten besloot Lotte om een replica van de Brandaris te maken. Lotte: “Met de replica wilden we aantonen wat je kunt maken met gerecycled plastic. Dat dit niet lukte met het materiaal dat op het strand wordt gevonden, maakt in die zin niet uit. Het gaat erom dat we aandacht wilden vragen voor een oplossing en dat is gelukt.” Dat betekent overigens niet dat er niets van het plasticafval gemaakt kan worden, aldus Lotte: “De kwaliteit van het aangespoelde HDPE was niet goed genoeg om de replica mee te maken. Maar wanneer je deze mengt met bijvoorbeeld het plastic afval uit de horeca, de tweede stroom in dit onderzoeksproject, dan zou dit wellicht wel kunnen.”
Basis voor vervolg
Nadat Lotte haar replica had gemaakt heeft ze deze gepresenteerd tijdens een bijeenkomst met de stakeholders van het project. Het lectoraat, de VVV, de gemeente, de milieujutters, de Jut Fabriek en de horecaondernemers waren zeer enthousiast over het resultaat. Lotte: “Met de replica heb ik laten zien dat je van plasticafval een nieuw product kan maken. Daarmee draag je bij aan het oplossen van het plasticafval probleem. Het laat heel concreet zien dat het anders kan.” Lotte hoopt dan ook dat de replica er aan bijdraagt dat kunststof meer wordt gezien als een waardevolle grondstof en niet als afval. De VVV denkt er in ieder geval over om haar replica te gaan gebruiken voor een route over het eiland. Samen met de Jut Fabriek werken ze daarvoor een arrangement uit om de route te combineren met bewustwording over plasticafval en wat je daar nog mee kunt doen.
Adviezen en lessen geleerd
Naast de replica die Lotte heeft gebouwd heeft ze in haar eindverslag ook advies gegeven voor het vervolg. Lotte: “Zoals al bleek was het zwerfplastic van het strand niet van goede kwaliteit. Hierin heb ik voor het vervolgtraject geadviseerd om te gaan testen of deze kwaliteit kan worden verbetert met de andere plasticafvalstromen uit de horeca.” Inmiddels is Lotte afgestudeerd en werkt ze al een tijdje. Lotte: “Ik hoop dat Marcel en de stakeholders op het eiland verder gaan met het project. Zo is er naast het in kaart brengen van de verschillende plasticafvalstromen ook nog een wereld te winnen waar het gaat om de inzameling en nascheiding.”
Al met al kijkt Lotte terug op een geslaagde afstudeeropdracht. Lotte: “Deze opdracht heeft mijn kijk op plasticafval echt verandert. Ik weet dat er andere opties zijn die goed zijn voor de natuur en onze samenleving. We moeten daarin echt veranderen. Met projecten zoals dit komen we gelukkig steeds verder.”
Dit artikel maakt onderdeel uit van een reportage en is de tweede in een reeks van drie over het project Terschelling Plasticvrij vanuit het lectoraat Circular Plastics van NHL Stenden.
